แล้วเขาก็พูดว่า “จริงๆ ผมก็ไม่ได้รังเกียจพวกเพศที่สามนะครับ แต่…”
ไอ้ “แต่” นี่ล่ะ ที่เป็นปัญหา เพราะแสดงว่าเขากำลังมีปัญหากับเรื่องที่ไม่ควรเป็นปัญหา อย่างเรื่องคนเป็นเกย์
เราคิดว่าสังคมไทยเปิดกว่างยอมรับ LGBTQ (Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Queer) แต่ทุกทีที่เว็บเมเนเจอร์ลงข่าวเรื่องเกย์ กะเทยเมื่อไหร่ ไม่ว่าจะร้ายหรือดี เราก็ยังคงได้เห็นคอมเม้นต์เกลียดตุ๊ดกันตลบ แต่เรื่องนั้นไว้ค่อยพูดทีหลัง เอาเรื่องคุณพ่อพันทิพนี่ก่อน
“หนังเกย์เยอะขึ้นทุกวัน ลูกเราจะอยู่ยากมั้ย ผมจะตอบลูกว่ายังไง” คุณพ่อคนหนึ่งในพันทิพถาม “วันก่อนผมเพิ่งไปดูหลวงพี่แจ๊สมา ไปเจอตัวอย่างหนังเรื่องนี้ในโรง ลูกชายผมถามว่าทำไมผู้ชายกับผู้ชายเขาถึงจูบกันได้ ผมตอบลูกไม่ถูกเลยคับ”
คุณพ่อหมายถึงตัวอย่างหนังอันนี้
ก็ดีที่เขามาตั้งกระทู้ถาม เพราะสิ่งที่เด็กในตอนนี้จะต้องเจอแน่ๆ ในอีกสัก 10 ปีข้างหน้า คือสังคมโลกที่มีความเข้าใจเรื่องความหลากหลายทางเพศกว่าปัจจุบัน เป็นโลกสมัยใหม่ที่ถ้าไม่เปิดใจเสียแต่เด็กๆ ก็จะตามเขาไม่ทัน
เราเลยสอบถาม จุฑาธร ประวัติยากูร นักวิชาการแลกเปลี่ยน มหาวิทยาลัย Harvard ที่เพิ่งจัดเสวนาที่ฮาร์วาร์ดเรื่องสิทธิกะเทยแปลงเพศในประเทศไทยไปเมื่อสองเดือนที่แล้ว ว่าถ้าเป็นเธอพ่อคนนี้ เธอจะตอบลูกยังไง
คุณจะตอบยังไง ถ้าลูกอายุ 4 ขวบถามว่า “ทำไมผู้ชายในหนังเขาถึงจูบกัน ถ้าสี่ขวบเนี่ย ก็ไม่ควรให้ดูหนังมีฉากไม่เหมาะสมกับวัยแบบหนังใน link แล้วล่ะ ยังไม่เหมาะกับเลิฟซีน หรือฉากพวกนั้น แต่ถ้าถาม จะบอกว่า “ผู้ชายกับผู้ชายก็รักกันเองได้ ทุกคนรักกันได้หมด เรื่องธรรมดาจ้ะ” แต่เขาบอกว่า เขาพาลูกไปดูหนังเรื่องอื่น แต่หนังตัวอย่างเรื่องนี้มันโผล่มาเอง เออ อันนี้ห้ามยากว่ะ เด็กยุคไอแพดด้วย ก็คงตอบเหมือนเดิม “ผู้ชายกับผู้ชายก็รักกันเองได้ ทุกคนรักกันได้หมด เรื่องธรรมดาจ้ะ” ทีนี้สมมุติว่าลูกโตจนรู้เรื่องขึ้นมาหน่อย สัก 8 ขวบ จะตอบว่ายังไง ก็จะตอบว่า “เพราะเขาชอบกันรักกัน พอโตขึ้นแล้วผู้ใหญ่ก็จะแสดงความรักกัน โลกนี้มีคนตั้งหลายแบบ หญิงกับชายรักกันจูบกันก็มี ชายกับชายรักกันเลยจูบกันก็มี ผู้หญิงจูบกันเองก็มี ไม่ใช่เรื่องผิดอะไร เป็นสิทธิของเขาจ้ะ”
การสอนเด็กตอนเข้าช่วงวัยรุ่นนี่สำคัญ อย่าพยายามปลูกฝังความคิดแบบ homophobia (เกลียดกลัวคนรักเพศเดียวกัน) ให้เด็ก ต้องให้เขาเรียนรู้ความแตกต่างของคนแต่เนิ่นๆ จะได้โตมาเป็นคนไม่ใจแคบและเข้าใจเรื่องสิทธิของคนอื่น สอนแบบกลางๆอย่าชี้นำด้วยอคติ
แล้วถ้าต้องพูดกับคุณพ่อน้องคนนี้ล่ะ ว่าการมีเกย์บนโลก จะทำให้ลูกของเขาอยู่ยากไหม? ถ้าจะให้พูดแบบวิชาการหน่อยคือ: “ความจริง” ของสังคมที่บอกว่าโลกนี้มีแค่คู่หญิงชาย (hetero-normativity) เป็นความจริงของสถาบันที่มีอำนาจในสังคม ไม่ว่าจะเป็นการแพทย์ รัฐบาล ศาสนา และอื่นๆ พยายามจะสั่งสอนเราว่าความจริง (ทางวิทยาศาสตร์ หรือความถูกต้องทางศีลธรรม) คืออะไร ธรรมชาติคืออะไร จนทำให้คนละเลยความเข้าใจว่า จริงอยู่ ร่างกายที่เกิดมา (เพศกำเนิด) มักมีอวัยวะสองขั้วคือจู๋กับจิ๋ม แต่เพศสภาวะ เพศวิถี รสนิยมทางเพศ มันเป็นอีกเรื่องที่ไม่เกี่ยวกับเพศกำเนิด มันเป็นการประกอบสร้างทางสังคม ผสมกับเหตุผลทางธรรมชาติบ้างด้วย
ฉะนั้น จะสอนลูกว่า อยากเป็นอะไรก็เป็น อยากรักอยากชอบใครก็ชอบ เราไม่จำเป็นต้องมีเพศเป็นอย่างที่สังคมบังคับบอกให้เราทำ แล้วแต่ลูกเลย ตราบใดที่มีสติ มีความสุข ปลอดภัย และไม่เบียดเบียนสิทธิคนอื่น ไอ้ความคิดแบบ binary opposition (คู่หญิง–ชาย) นี่ทำให้โลกไม่ก้าวไปไหน กดขี่คนที่ไม่อยู่ในกล่องเพศแคบๆ เหยียดหยามคนที่ต่างกับพวกตัวเอง เพศไหนก็เป็นคนเท่ากันต้องมีสิทธิเท่ากัน ฉะนั้นถ้าอยากจะแต๋งจิ๋ม จะแต๊บไข่ จะเป็นทอม เลส อะไรก็ไม่ห้ามหรอก ขอให้ดูแลกาย/ใจตัวเองให้ปลอดภัย (แต่จะว่าไปเพศ LGBTQ หรือหญิงชายก็อยู่ในกล่องเพศในขอบเขตที่ต่างกันแหละ)
คุณคิดว่าสังคมไทยเปิดรับเรื่อง LGBT ได้ในระดับไหนแล้ว ของไทยยังดีกว่าประเทศเพื่อนบ้านหลายประเทศ แต่สำหรับสังคมไทยขอใช้คำว่า “ทน” LGBTQ มากกว่า “ยอมรับ” เพราะยังมีปัญหาการกีดกันเยอะมาก ทั้งทางกฏหมายและชีวิตประจำวันที่ยังน่าเป็นห่วง เช่น การหางาน อาชญากรรมจากความเกลียดชัง การเข้าถึงสิทธิพื้นฐานทั่วไป อย่างตอนนี้คิดว่า สิทธิคุ้มกันกลุ่มคนที่มีความหลากหลายทางเพศทางกฏหมาย ควรจะนำมาใช้ในประเทศไทยได้แล้ว เพราะเรามีจำนวน LGBTQ เยอะ
สิ่งที่อยากฝากคือสื่อบันเทิงต่างๆ ควรจะเพลาเรื่องการเสนอภาพเกย์ เลส คนข้ามเพศ หรือเพศนอกกรอบไปในมุมแบบเหมารวม เช่นเป็นตัวตลก บ้าผู้ชาย คลั่ง อารมณ์รุนแรง อะไรแบบนี้ ทางการตลาดมันอาจจะเอามันส์ ขายได้ แต่มันเป็นการผลิตซ้ำๆ ภาพลักษณ์ที่ไม่ได้ช่วยเรื่องความเท่าเทียมในระยะยาว
คำถามสุดท้าย อาจารย์ฮาร์วาร์ดที่เป็นข่าวเบี้ยวทุนการศึกษาตอนนี้ถึงไหนแล้ว เรืองนี้คนที่นี่ก็ไม่รู้เรื่องกันเลย ต้องไปถามพวกอยู่คณะทันตแพทย์