ถ้าขึ้นชื่อว่าเป็นงาน art & design โดยคนญี่ปุ่นแล้ว ก็ไม่เคยทำให้ผิดหวังจริงๆ เมื่อล่าสุด สมาคมผู้จัดงาน Japan International Expo ประกาศผู้ชนะประกวดโลโก้สำหรับงาน EXPO 2025 ที่โอซาก้า อย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม ก็ทำเอาหลายคนเหวอ เพราะหน้าตาของมันเป็นแบบนี้
...เหมือนการ์ตูนเรื่อง ‘ปรสิต’ ของอาจารย์ Hitoshi Iwaaki เลยอะ... แต่จริงๆ คนออกแบบเขาบอกว่า ตัวหยึยๆ สีแดงมีลูกตา 5 ลูกอันนี้ ได้แรงบันดาลใจจากดอกซากุระนะเว่ย!
ดอกซากุระที่ฉันคิด
คือก่อนหน้านี้ทางสมาคมได้เปิดรับแบบโลโก้กว่า 5,894 แบบ ภายใต้ธีม ‘ออกแบบสังคมแห่งอนาคต เพื่อชีวิตของเรา’ โดยคณะกรรมการตัดสินประกอบไปด้วยนักวาดการ์ตูน Hirohiko Araki ผู้กำกับภาพยนตร์ Naomi Kawase นักฟุตบอลทีมชาติ Hoki Sawa และผู้มีชื่อเสียงอีกหลากหลายสายอาชีพ ร่วมกันคัดเลือกจนเหลือ 5 อันดับสุดท้ายเมื่อต้นเดือนสิงหาคม
ซึ่งถ้าดูเทียบกันแล้วเนี่ย แบบ E มันโดดเด้งออกมาจากแบบอื่นๆ ด้วยความ ‘ประหลาด’ ที่น่าดึงดูดจนเราก็ปฏิเสธไม่ลง (อันอื่นไม่ใช่ไม่สวย ไม่ดีนะ แต่ถ้าให้คณะกรรมการอาวุโสบ้านเราเลือกคงถูกใจแบบอื่นมากกว่า) แล้วก็แน่นอนว่า ตัวประหลาดนี้ก็ได้เขมือบกลืนแบบอื่นจนกลายมาเป็นผู้ชนะ
โลโก้ที่ดูละม้ายคล้ายสิ่งมีชีวิตกึ่งของเหลว ดูน่ารักปนหลอน เป็นผลงานของ Tamotsu Shimada ตัวแทนจากบริษัทออกแบบ TEAM INARI เขาเล่าว่าโลโก้นี้นำเสนอซึ่ง ‘ความสดใสของชีวิต’
การที่งาน EXPO ถูกจัดขึ้นที่โอซาก้ามาแล้วครั้งหนึ่งในปี 1970 ทำให้เขาอยากจะเน้นย้ำภาพความสำเร็จให้ชัดขึ้น ด้วยการหยิบยืมองค์ประกอบจากโลโก้ของงาน EXPO 70 ซึ่งเป็นรูปดอกซากุระสไตล์โมเดิร์น ออกแบบโดย Takeshi Otaka มาพัฒนาแบบเป็นรูปทรงสีแดงอย่างที่เราเห็น
ตอนนั้นธีมงาน EXPO 70 คือ 'ความก้าวหน้าและกลมเกลียวของมวลมนุษย์' โลโก้เลยออกมาเป็นซากุระ ที่เป็นเหมือนดอกไม้ประจำชาติ มี 5 กลีบเป็นตัวแทนของ 5 เขตจังหวัดในประเทศ จุดตรงกลางคือ Hinomaru หรือวงกลมในธงชาติญี่ปุ่น และพื้นที่ว่างแสดงถึงพื้นที่สำหรับการพัฒนาและความก้าวหน้า
แล้วเขายังได้แรงบันดาลใจจาก 'Tower of the Sun' งานอาวองการ์ดสูง 70 เมตรของ Taro Okamoto ศิลปินที่ขึ้นชื่อว่าเป็นปิกัสโซแห่งญี่ปุ่น ที่ออกแบบมันเพื่อเป็นแลนด์มาร์กในงาน EXPO 70 ซึ่งปัจจุบันก็ตั้งอยู่ที่ Expo ’70 Commemorative Park ที่เป็นพื้นที่ที่เคยจัดงานในครั้งนั้น
เมื่อมองย้อนกลับไปกลับมาก็รู้สึกว่า มันไม่ได้แปลกนักที่เขาตัดสินใจเลือกโลโก้นี้ เพราะ Tower of the Sun ก็เป็นประติมากรรมหน้าตาเพี้ยนๆ ที่แฝงความน่ารักไว้ ไม่ต่างกันกับงานโลโก้ดึกดึ๋ยของ Tamotsu Shimada ซักเท่าไหร่
ทางด้าน Hiroshi Kajiyama รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเศรษฐกิจ การค้า และอุตสหากรรมของญี่ปุ่นกล่าวว่า “เหตุผลที่เลือกงานชิ้นนี้ก็เพราะ เราต้องการที่จะให้โลโก้นี้เป็นสัญลักษณ์ของการที่ทุกคนร่วมใจ ใช้ความคิดสร้างสรรค์ เพื่อทำให้งาน EXPO 2025 เป็นที่ชื่นชอบของคนทั้งโลก ที่แม้เวลาจะผ่านไปกว่าครึ่งศตวรรษก็ยังจะอยากกลับไปที่นั่น”
แต่กลับกัน ชาวเน็ตเห็นผลการคัดเลือกแล้วก็ได้แต่พากันพูดว่า “ทำไมถึงตัดสินใจเลือกอันนี้วะ” “งานนี้แม่งหลอนชิบหาย” “ที่ฉันเห็นอยู่นี่มันลำไส้รึเปล่าวะ” “หวังว่าจะมีคนชอบนะ... แต่ดูท่าจะไม่ว่ะ” “...ฆ่ากู ...ฆ่ากูเถอะ” แล้วบางคนก็คันไม้คันมือ ทำ fanmade ออกมาล้อเพียบ ประมาณนี้
เออ ดู parody ของคนอื่นก็สนุกดี แต่ส่วนตัวเราก็ชอบงานนี้นะ มันมีทั้งความแปลกและน่ารักในงานดีไซน์ของญี่ปุ่นแบบที่ที่ไหนก็ทำไม่ได้อะ
งาน EXPO 2025 จะจัดขึ้นที่เกาะยูเมชิมะ เมืองโอซาก้า ระหว่างวันที่ 13 เมษายน ถึง 13 ตุลาคม 2025
อ้างอิง
คันฉัตร รังษีกาญจน์ส่อง @merveillesxx